Forma ma znaczenie! O dostępności dokumentów.
BLOG | 29 kwietnia 2025 r.
Jeśli na podstawie tytułu zastanawiasz się, czy dzisiaj zamiast o dostępności poczytasz o treningu ogólnorozwojowym i wylewaniu siódmych potów na siłowni…to wcale nie jesteś tak daleko od prawdy!
Polski Akt o Dostępności wprowadza wiele wymagań dotyczących dostępności cyfrowej. To nie tylko kwestia prostego języka i przystępności treści. Liczy się również forma — sposób, w jaki dokumenty są przygotowane i uporządkowane w graficznym wymiarze.

Dlaczego to takie ważne?
Niedostępny dokument to jak niechlujnie zrobiona rozgrzewka – niby coś jest, ale szybko wychodzą braki.
Osoby korzystające z czytników ekranu nie mogą płynnie „przeczytać” treści. Osoby niedowidzące muszą zmagać się z za małą czcionką albo zbyt zbitym tekstem. Osoby neuroróżnorodne tracą koncentrację na źle rozplanowanym układzie strony. Efekt? Chaos, zmęczenie, frustracja. Dokument, który miał pomagać – zniechęca. A przecież chodzi o to, żeby każdy mógł skorzystać z informacji. Odpowiednio sformatowany dokument jest bardziej czytelny i przyjazny dla wszystkich użytkowników – osób korzystających z technologii wspomagających, osób słabowidzących, osób z różnymi rodzajami neuroróżnorodności.
Bez ściemy i bez wymówek — naprawdę każdy może to ogarnąć!
Wprowadź w życie te cztery zasady, a Twoje dokumenty będą bardziej dostępne dla różnych grup odbiorców – to proste działania, od których możesz zacząć.
Używaj czcionek bezszeryfowych.
Czcionki bezszeryfowe to fonty o prostym, czytelnym kroju, bez dodatkowych ozdobników. Arial, Calibri, Verdana – brzmi nudno? Może. Ale ich prosty kształt liter jest jak dobrze ułożony zestaw ćwiczeń – działa! Ułatwiają czytanie osobom słabowidzącym i osobom z dysleksją.
Zadbaj o odpowiednią wielkość czcionki
Malutka czcionka i tekst zbity jak sardynki? Nie, dzięki. Minimum 11 pkt i interlinia 1,5 – wtedy oczy nie wariują, tekst „oddycha”, a czytelnik nie musi przykładać lupy do ekranu.
Wyrównuj tekst do lewej.
Justowanie wygląda niby elegancko… ale dla wielu osób to zmora. Nierówne przerwy w wyrazach rozbijają płynność czytania. Tekst wyrównany do lewej jest bardziej przewidywalny i naturalny do przetwarzania.
Dodawaj teksty alternatywne do grafik i zdjęć.
Masz w dokumencie zdjęcie, wykres albo ikonkę? Jeśli w dokumencie pojawiają się grafiki, zdjęcia – dodaj do nich tekst alternatywny. To zapisana informacja o tym co widać na zdjęciu. Dzięki niej osoby niewidome będą mogły „poczuć”, zrozumieć co jest na zdjęciu. Nie będą się pominięte.
Wytrwaj w postanowieniach!
Tak jak na siłowni — forma nie bierze się z przypadku. Liczy się konsekwencja i powtarzalność. W dostępności dokumentów jest dokładnie tak samo: ćwicz, powtarzaj, trenuj.
Przygotuj odpowiednie procedury i wprowadź je dla swojej organizacji. Wytyczne możesz stosować do wszystkich dokumentów w Twojej organizacji – wzorów umów, ulotek, plakatów, treściach na opakowaniach produktów, instrukcjach obsługi, pismach oficjalnych i codziennej korespondencji mailowej. Będą jak dobrze dobrany zestaw ćwiczeń, do którego możesz wrócić w każdej chwili.
Zgłoś swoją firmę do projektu: I-D-EAA Academy. Dyrektywa EAA w praktyce
Projekt „I-D-EAA Academy. Dyrektywa EAA w praktyce” oferuje kompleksowe wsparcie, które ma na celu podniesienie świadomości oraz kompetencji przedsiębiorców i ich pracowników w zakresie dostępności, projektowania uniwersalnego oraz przepisów wynikających z Dyrektywy EAA.

Autor wpisu
Dariusz Gosk
Prowadzi szkolenia z obszaru dostępności, projektowania uniwersalnego, niepełnosprawności dla różnych grup odbiorców – koordynatorów dostępności, pracowników administracji publicznej i samorządowej, organizacji pozarządowych oraz sektora biznesowego. Przeprowadza audyty dostępności architektonicznej i informacyjno-komunikacyjnej (ponad 150 audytów przeprowadzonych w ciągu ostatnich 2 lat)Jest kierownikiem zespołu audytowego w projekcie „Dostępność + dla zdrowia”. Prowadzi szkolenia z obszaru projektowania uniwersalnego w ramach projektu „Akademia Dostępności”, skierowane do architektów, inżynierów budownictwa, urbanistów Wykładowca uczelni wyższych (Uniwersytet Kaźmierza Wielkiego w Bydgoszczy).
Współpracuje z pracodawcami w zakresie realizacji projektów HR, adaptacji i przystosowywania miejsc pracy, zarządzania różnorodnością. Wspiera firmy i instytucje w zakresie przygotowania i przeprowadzenia audytów miejsc pracy i dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Koordynował liczne projekty rekrutacyjne mające na celu wdrożenie zatrudnienia osób z niepełnosprawnością w instytucjach publicznych i prywatnych
W ciągu ostatnich 3 lat przeprowadził ponad 2500 godzin szkoleń.